In het gebroekte gelegen aan de oevers van de Laak en de Demer in de buurt van het kasteel Loye in het gehucht Thiewinkel  ontdek je de stilte. Je wordt één met de natuur. Soms hoor je in de verte het “deggedeng” van de trein die van Hasselt naar Diest rijdt, of andersom.

Kasteel ‘ het Loye”.

  Je wordt stil omdat je eenzaamheid voelt. Hier kun je verpozen en nadenken.

Doch vroeger was het anders. Als je op brug staat over de  Laak  en je kijkt recht voor je uit waar thans populieren staan bekijk je het ‘gemeentebroek’. Het was destijds – tot voor de Tweede Wereldoorlog – de plaats waar de boeren op gemeenschapsweiden  de koeien lieten grazen.

’ s Ochtends werden ze gedreven door jonge boerenzonen en -dochters vanuit de stal naar de gemeenschappelijke ‘weideplaats’.

Tijdens de nazomer – augustus/september – werd hier de ‘tommert’ van het gras gemaaid als voedsel voor de komende herfst- en  wintermaanden voor de koeien.

In deze buurt deed zich in de jaren twintig van vorige eeuw  een bijzondere fenomeen voor….

Het  gebeurde steeds bij valavond: een luid ‘boe’ geroep, gelijkend op koeiengeloei, galmde over het gehucht Thiewinkel. Een akelig gevoel. Niemand wist van waar precies of van wie  dit geluid kwam. Elke avond herhaalde zich dit. Het ging zelfs zover dat men de gedachte kreeg dat  hier op deze plaats een vreselijk beest of monster zich schuil hield.

Kranten wijdden er een artikel over en als gevolg hiervan lokte dit talrijke bezoekers die ook eens kwamen ‘luisteren’.

De volkstoeloop liep zo hoog op dat enkele marktkramers zich geroepen voelden om in de Thiewinkelse straten hun kraam open te stellen met snuisterijen.

Toen enkele experts ook kennis kregen van dit fenomeen werd grondig onderzocht van waar dit geluid vandaan kwam. De oplossing was snel gevonden…..

De vijvers hier vlak in de buurt hadden de roerdomp naar zich toe gelokt. Deze vogel die steeds in waterrijke gebieden en rietkanten te vinden is bracht dit geluid voort.

En hoe…?

Allereerst haalt hij een paar keer diep adem. Hij pompt daarmee lucht in zijn keelzak. Aan de buitenkant is vervolgens goed te zien dat de omvang van deze keelzak flink toeneemt. Vervolgens zakt de vogel wat door de poten, zet zijn kopveren op, trekt de hals in en richt de snavel naar beneden. E.e.a. is wat te vergelijken met het aannemen van een dreighouding.

Vervolgens begint de roerdomp met zijn overbekende "HOEMP"-geluid. Daarbij wordt met kracht de lucht uit de keelzak geperst. Overigens gebeurt dat met de snavel dicht waarbij de keelzak kennelijk als klankkast fungeert. De lage tonen die de roerdomp produceert zijn  uitermate geschikt

De Roerdomp (Botarus Stellaris)

voor het gebied waar de vogel gewoonlijk verblijft. Hoge tonen dragen in rietlanden niet ver, het lage geluid van de Roerdomp, als al eerder gemeld , wel.

Na vier of vijf keer "gehoempd" te hebben, is de keelzak leeg en moet deze opnieuw gevuld worden. Dat gebeurt niet meteen. De vogel  wacht enige minuten, alsof hij eerst weer op adem moet komen. Dan begint het hele ritueel opnieuw.

Uit Heem Info Lummen, samenvatting.

Een uitgave van de Geschied- en Heemkundige Kring Groot Lummen