Het hieronder getoonde krantenartikel, tweede lid, uit de Limburgse krant: DE ONAFHANKELIJKE van 14 mei 1876, verwijst naar een aanbesteding voor de bouw van een kerktoren, aan de huidige parochiale kerk van Lummen-centrum.
Het systeem van aanbesteding is nog een gebruik, volgens wet, dat dateert sinds de Franse overheersing op het einde van de 18de/ begin 19de eeuw. Hierin werd definitief een scheiding gemaakt tussen “kerk” en “staat”. Voorheen was er uitsluitend maar “anderhalve macht”: deze van de kerk en de plaatselijke heer. Vanaf de Franse Revolutie gold er maar één systeem, deze van de ‘staat’ waarbij de ‘kerk’ een volgzame plicht had ten opzichte van de staat.
Het verbeurd verklaren van kerk- en kloostergoederen en de daaropvolgende openbare verkopingen ten tijde van de Franse overheersing hadden voor gevolg dat er een soort van compensatie of compromis werd gegeven aan de kerkelijke instellingen.
De kerkelijke overheid kreeg recht van bestaan en vergoeding doch wel onder strikte voorwaarden.
Op, onder andere materialistisch vlak, was het schip van de kerk voor de gelovigen; de toren daarentegen kreeg een soort van burgerlijke functie, zeg maar militaire plaats in de gemeente ….. uitkijktoren of schietstand tegen de vijand.
Vandaar dat in vele gemeenten het schip van de kerk toebehoort aan de kerkfabriek van de plaatselijke parochie en de toren aan de stad of gemeente.
Uiteraard moe(s)t dan bij bouw of verbouw, renovatie of wat dan ook onderscheid worden gemaakt tussen beide eigendommen. Toch zeker wat het financiële plaatje betreft.
Hiernaast de oude kerk – voor de huidige van Lummen-Centrum– zoals ze gefotografeerd werd net voor de afbraak. Bemerk de Romaanse toren. Te vergelijken met deze van de ingestorte toren van de parochiekerk van Meldert. Bijna een streekgebonden architectuur.